ترس از شکست و مقابله با آن
چرا از شکست خوردن میترسیم؟
تمام ترس‌های ما ریشه در گذشته دارند. گذشته هم به معنای دوران کودکی، نوزادی و خردسالی و هم به معنای دوران پلیستوسن که انسان‌های نخستین میزیسته‌اند. جالب است بدانید که مغز ما نسبت به مغز انسان‌های اولیه از نظر ساختاری تفاوت چندانی ندارد؛ لذا همان مغزی که آن‌ها داشتند را ما نیز داریم.
در آن زمان، شکست خوردن برای انسان‌ها به چه معنا بود؟ به این معنا که خرسی را که برای شکار کردن تحت نظر دارند نمیتوانند با نیزه بزنند و خرس به آن‌ها حمله میکند و جانشان را میگیرد!
متوجه ماجرا شدید؟! در آن دوران شکست خوردن به معنای حذف بود، به معنای مرگ و نابودی بود. حال تصور کنید که انسان‌ها چقدر از شکست خوردن در آن زمان میترسیدند! بیشتر از آنچه تصورش را بکنید!
بزرگی ترس از شکست خوردن از آن زمان تا کنون در ذهن ما انسان‌ها ثابت مانده است. در واقع ما الآن از شکست خوردن به اندازه‌ای میترسیم که انسان نخستین از مرگ میترسید!
اما آیا این ترس واقعی است یا توهم ذهن است؟ طبیعی است که الآن احتمالا شکست خوردن برای ما به معنای مرگ نیست، اما همین موضوع را چطور باید به ذهن بفهمانیم تا در زندگی جلو راه پیشرفت و رشد ما را نگیرد؟
از طرفی الآن این ترس از شکست خوردن با انواع اضطراب دیگر مثل ترس از قضاوت شدن و … نیز ترکیب شده و کار را خراب‌تر کرده است.
شکست خوردن در دنیای امروزی به چه معناست؟
قاعدتاً در دنیای امروزی شکست خوردن به معنای مرگ نیست! البته اگر جزو نیروهای جنگی نباشید!
امروزه شکست خوردن به معنای رد شدن پیشنهاد رابطه عاطفی توسط فلان کس است، به معنای عدد پایین فروش در کمپین آخر ماه است، به معنای نرسیدن به فلان وزن ایده‌آل تا زمان تعیین شده‌است و … .
آیا طبیعی است که به اندازه انسان اولیه از شکست خوردن بترسیم؟!
چطور با ترس از شکست مقابله کنیم؟
بهترین راه برای مقابله با ترس از شکست خوردن این است که وضعیت خودتان را به شکل کاملاً واضح تحلیل کنید. برای این کار لازم است 3 گام زیر را طی کنید :
1. مشخص بکنید دقیقاً از چه چیزی میترسید
تا زمانی که ندانیم از چه میترسیم، پس چطور میخواهیم با آن ترس مقابله کنیم؟ بنابراین در گام اول ترستان را به شکل واضحی شرح دهید.
2. عواقب شکست خوردن در مسیر خودتان را مشخص کنید
باید مشخص کنید که اگر در این مسیر شکست بخورید، چه اتفاقی خواهد افتاد. آیا آسمان به زمین خواهد آمد یا شما آن را بزرگ کرده‌اید؟
3. بدترین احتمال را بررسی کنید و ببینید چطور باید از آن جلوگیری کنید
بدترین اتفاقی که ممکن است بیفتد چه اتفاقی است؟ آن را بنویسید و راهکار جلوگیری از آن را نیز بررسی کنید.
به عنوان مثال فردی میخواهد کسب‌وکاری راه‌اندازی کند و از شکست خوردن میترسد. این فرد در نگاه اول دلشوره دارد و نمیداند دقیقاً منشأ آن چیست اما بعد از کمی تفکر و رجوع به ذهن خودش متوجه این میشود که میترسد مسیری که استارت میزند نتیجه نداشته باشد و زمانش هدر برود. از طرفی چون شکست خورده، اطرفیان و دوستانش مسخره‌اش کنند.
حال در گام دوم باید مشخص کند حتی اگر این اتفاقات منفی که در ذهن دارد به وقوع بپیوندند چه میشود. در مورد ترس اول با خودش فکر میکند که “اگر هیچ کاری نکنم و زمان بگذرد بهتر است یا اینکه این مسیر را استارت بزنم و حداقل تجربیاتی کسب کنم؟”
عقل سلیم حکم میکند که شروع راه انتخاب خردمندانه‌تری است تا سکون و هیچ کاری نکردن!
در مورد ترس دوم با خودش فکر میکند که “بر فرض که شکست بخورم و مسخره‌ام کنند. مگر چه میشود؟ کسانی که از شکست من خوشحال میشوند کجای زندگی من هستند که بخواهم به آن‌ها اهمیت بدهم و به خاطرشان هیچ کاری نکنم؟”
با کمی تفکر و بحث و جدل با درون خودش، این فرد متوجه میشود که ترسش را زیادی بزرگ کرده بود و وقی آن را تحلیل کرد، بسیار کوچک شد.
در گام سوم این فرد بدترین احتمال را در نظر میگیرد : “در مسیر سرمایه‌گذاری برای کسب‌وکار شکست میخورم و پول زیادی را از دست میدهم. اطرافیان مسخره‌ام میکنند و کسی دیگر حتی جواب سلامم را نیز نمیدهد!”
حال چطور باید از این اتفاق جلوگیری کرد؟ زمانی که من علم و دانش سرمایه‌گذاری را نداشته باشم، نباید سراغ مبالغ بالا بروم. از طرفی اگر علم خودم را در این زمینه افزایش دهم، درصد ریسک پایین می‌آید (ریسک به معنای فقدان دانش است و با یادگیری در هر زمینه‌ای درصد ریسک کاهش پیدا میکند) و احتمال شکست کمتر میشود. بنابراین باید بیاموزم و بدون دانش کاری را انجام ندهم.
با این 3 گام، ترس از شکست برای این فرد بسیار معنادارتر و کوچک‌تر شد و حالا میتواند به آسانی با آن مقابله کند.
توصیه میکنیم قبل از اینکه سراغ انجام کاری در زندگیتان بروید، با چشمان باز و با توجه به ویژگی‌های شخصیتی خودتان آن کار را انتخاب کرده و در مسیر آن قدم بگذارید.
به شما دوره آموزشی «پرسونال کوچینگ پایه» را پیشنهاد میکنیم. در این دوره با 4 گام رسیدن به موفقیت و احساس خوشبختی آشنا خواهید شد.
مهمترین نکته قبل از انجام هر کار
مهمترین نکته قبل از انجام هر کاری این است که فلسفه و دلیل انجام آن کار را برای خودتان مشخص کنید. چرا میخواهید این کار را انجام دهید؟
هرچقدر این چرایی برایتان معنادارتر باشد، انجام آن کار ساده‌تر خواهد شد و با انگیزه و توان بیشتری در مسیر قدم برمیدارید.
این موضوع برای مقابله با ترس از شکست خوردن نیز بسیار هائز اهمیت است؛ چرا که اگر دلیل محکمی برای انجام یک کار نداشته باشید، با اولین مشکل و دشواری آن را کنار میگذارید و بیخیالش میشوید.
احتمالاً مثالی که میخواهیم مطرح بکنیم را شنیده باشید :
فرض کنید تخته‌ای باریک در ارتفاع 100 متری زمین بین دو ساختمان قرار داشته باشد و به شما بگویند اگر از آن گذر کنید چند صد میلیون پول به حسابتان میریزند. آیا این کار را میکنید؟
احتمال اینکه این پیشنهاد را بپذیرید بسیار کم است چرا که هیچ چیزی عزیزتر از جان شما نیست.
حال فکر کنید این تخته در ارتفاع 200 متری بین دو ساختمان قرار دارد. شما در یکی از این ساختمان‌ها هستید و در ساختمان دیگر، عزیزترین فرد زندگیتان در آتشسوزی گیر افتاده است. در این شرایط دیگر هیچ سؤالی در مورد پاداش عبور از این تخته نمیکنید و با همه توان و سرعت روی آن میدوید تا بتوانید آن فرد مهم زندگیتان را نجات دهید. از طرفی شکست خوردن در این مسیر دیگر چندان اهمیتی برایتان نخواهد داشت و شما همه تلاشتان را میکنید تا به نتیجه برسید.
همانطور که گفتیم و مثال زدیم، چیزی که بسیار اهمیت دارد، دلیل و چرایی انجام یک کار است. قبل از اینکه بخواهیم دست به انجام هر کاری بزنیم باید فلسفه‌ی پشت آن را بدانیم و دلیلی محکم برای انجامش داشته باشیم.
سخن پایانی
هیچگاه نمیتوان کاری کرد که از چیزی نترسید! اما نکته مهم آن است که با وجود ترس از شکست خوردن باید اقدام کنید و منتظر نباشید تا ترس از بین برود.
دستاوردهای بزرگ، خارج از محدوده‌ی امنیت و آسایش هستند. حصار ذهنتان را بشکنید و با وجود ترس، اقدام کنید.
